به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا محرمی، رئیس ستاد دیه استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه هرجا نیت و اراده ای برای ارتکاب جرم وجود داشته باشد، آن جرم عمدی است بیان داشت: برخی جرایم وجود دارد که مجرم هیچ انگیزه ای برای ارتکاب آن نداشته است و یا اگر داشته، آن انگیزه در سطح بسیار پایین و یا بر اثر احمال و سهل انگاری بوده است. این ها جرایم غیر عمد هستند.

وی ادامه داد: مشخصا عجز از پرداخت دیه ی ناشی از تصادفات رانندگی و یا ناشی از حوادث کارگاهی بخشی از جرایم غیر عمد است. بخش دوم مربوط به مهریه است. مطالبه ی مهریه و نفقه و همچنین محکومیت های مالی غیر کلاهبرداری مثل مطالبه ی چک و سفته نیز از جرایم غیر عمد به حساب می آید که بر اساس اساسنامه ی ستاد دیه به آزادی این زندانیان تلاش می کنیم.

در ادامه گفت و گوی کوتاه آناج با رئیس ستاد دیه در آستانه برگزاری یازدهمین جشن گلریزان تقدیم مخاطبان می گردد.

آناج: فعالیت ستاد دیه در استان ما از چه زمانی شروع شده است؟

ستاد دیه در سال 78 در استان ما تشکیل یافته است و جشن گلریزان از سال 82 برگزار می شود و امسال یازدهمین گلریزان برگزار می شود.

آناج: آیا تعداد زندانیان جرایم غیرعمد در استان مشخص است؟

ما هر ماه آمار زندانیان جرایم غیرعمد را از زندان های هشت گانه ی استان (تبریز، مراغه، هشترود و ...) می گیریم. طبق آمار پایان خرداد ماه 93 تعداد این زندانیان 206 نفر است که 39 نفر در رابطه با مطالبه ی مهریه و 111 نفر شامل محکومیت مالی و 9 نفر مطالبه ی نفقه و بقیه به خاطرعجز از پرداخت دیه ی ناشی از تصادف و حوادث کارگاهی، زندانی هستند.

آناج: نقش برنامه های صدا و سیما را در راستای تشویق مردم جهت کمک به زندانیان جرایم غیر عمد، چگونه ارزیابی می کنید؟

ما از برگزاری همایش ها دو هدف داریم؛ یکی عبارت از فرهنگ سازی است تا با این اقدام فرهنگی مردم با همنوعان خود همدردی کنند. در این تعاملات برخی مسائل مثل پرونده هایی که در جشن گلریزان و تبلیغات صدا و سیما و رسانه ها و در جلساتی که با مسئولین تشکیل می دهیم، رد و بدل و مطرح می شود. (مثلا در بحث های تصادفات رانندگی باید مقررات را رعایت کنیم و از خرید بیمه نامه مطمئن باشیم).

در واقع در این بستر مسائل و پرونده هایی این چنین به صورت مستند مطرح می شود که در این فرصت هم زندانیان حرف می زنند و هم ما که متولیان امر هستیم و امید و هدفمان این است که مسئولین فرهنگی به خود بیایند و اقداماتی را انجام بدهند. مثلا در بحث زیرساخت ها، اتوبان های شمال و جنوب شهر ما (اتوبان شهید کسایی و پاسداران) حادثه خیز هستند و یا  داخل شهر نیز تصادفاتی رخ می دهد که حتی کشته هم بر جای می گذارد.

متولیانی مانند شهرداری، راه و شهرسازی و ترافیک باید تدابیری بیاندیشند. سالهاست که اتوبان شهید کسایی کشته می گیرد و پرونده هایشان به دست ما می رسد. لذا هدف ما این است که به مسئولین و متولیان فرهنگ بیشتر هشدار دهیم و همچنین خانواده ها و خود افراد نیز دقت کنند. مثلا برخی فقط به خاطر ناسالم و نامطمئن بودن فضای کسب و کار گرفتار شده اند.

نوسانات قیمت دلار، تحریم ها و کارشکنی های دشمنان از یک شو و بی تدبیری های ما از سوی دیگر موجب بروز خیلی از مشکلات می شود. مثلا فردی یک خط تولید راه می اندازد ولی معادلات و محاسباتش زیر و رو شده و در عرض یک روز ورشکست و راهی زندان می شود. عده ای نیز به خاطر ساده انگاری زمین می خورند و گرفتار می شوند. لذا یکی از هدف های ما از برگزاری این همایش ها این است که حساسیت مردم در جامعه نسبت به این گونه مسائل بیشتر شود. این ها به منزله ی پیشگیری است. در مرحله ی درمان نیز تلاش ما این است که کمک های مردمی را جمع آوری و با کمک خیّرین این زندانیان جرایم غیر عمد را آزاد کنیم.

از بدو تاسیس ستاد دیه در کشور تا به حال، 80هزار نفر زندانی جرایم غیرعمد از زندان آزاد شده است. که علاوه بر خود زندانیان باید خانواده ی ان ها و همچنین طرف مقابل را که زیان دیده هستند(مثلا سرپرست خانواده را از دست داده اند یا کسی قطع نخاع شده است و ...) در نظر بگیریم. مثلا اخیرا همسر کسی که در تصادف کشته شده بود، می گفت من می خواهم دیه ی شوهرم را بگیرم تا با آن یک آپارتمان بخرم و بچه هایم را خودم بزرگ کنم. لذا خواهش من از خیرین این است که فقط به زندانی فکر نکنند بلکه در طرف دیگر فرد زیان دیده و خانواده اش نیز مطرح است که می تواند با دریافت دیه به زندگی اش سر و سامان بدهد.

آناج: لطفا در مورد مهریه و باور "کی داده کی گرفته" توضیح دهید:

من خود یک روحانی هستم و هنگامی که خطبه ی عقد جاری می کنم، در مورد مهریه و عندالمطالبه و عند الاستطاعه بودن آن با زوجین صحبت می کنم، می بینم اصلا کشش این حرف ها را ندارند و می گویند فقط هرچه زودتر خطبه را بخوانید.

عموما مبلغ بالای مهریه بازدارنده است. من می توانم به صورت مستند اعلام کنم که هرچقدر مقدار مهریه افزایش یافته است، وسوسه برانگیز شده و خانواده ناپایدار می شود.

امیرالمومنین می فرمایند که مهریه زنانتان را به مقدار زیاد تعیین نکنید که بی برکت می شوند و می فرمایند یکی از عوامل خوش یمن بودن خانم کم بودن مهریه ی اوست.

ما می بینیم که سخنان مولا به صورت مستند در پرونده هایی که به دستمان می رسد، نمود پیدا کرده است و ما می بینیم که پدر و مادر برای ایجاد امنیت برای دختر خود مبلغ بالایی برای مهریه تعیین کرده است که متاسفانه این مبلغ وسوسه برانگیز شده و خانواده متلاشی شده است. زندانیان زیادی به خاطر این موضوع در زندان هستند و ما باید بیشتر روی این مسائل دقت کنیم و در اثر چشم و هم چشمی و با محاسبات غیر واقعی، مهریه های نامعقول و گزاف تعیین نکنیم.

آناج: خاطره ای برای عبرت ...

پرونده ی یکی از زندانیان حادثه ی تصادف به دست ما رسید که خانه اش در یکی از قسمت های حاشیه شهر (ایده لو) بود. ما برای کمک به این افراد در موردشان تحقیق می کنیم و ارتباطمان با آن ها زیاد است.

من به زندان رفته و با یک زندانی حرف زدم و به او گفتم خانواده ی تو اصلا بابت درخواست کمک به ما مراجعه نکرده اند. سپس آدرس خانه اش را گرفته و به سراغ خانواده اش رفتیم. دیدیم که همسری بسیار باحیاء عفیف و نجیب دارد تا جایی که اصلا به ملاقات همسرش نیامده بود و به ستاد دیه نیز مراجعه نکرده بود چرا که اجازه ی همسرش را نداشت. وقتی وارد خانه شدیم، وضعیتی را دیدیم که واقعا تاسف بار بود و آدم را به گریه وا می داشت. آن ها نان خشک را هم به سختی فراهم می کردند. ما این موضوع را از تلویزیون پخش کردیم و تا فردای آن روز 94 میلیون تومان جمع آوری شد و زندانی را آزاد کردیم.  وقتی آن زندانی را آزاد کردیم خانواده اش به قدری خوشحال بودند که من نیز از خوشحالی آن ها لذت بردم و این برای من خیلی دلچسب بود.

معمولا ما خانواده ها را راضی می کنیم که نصف دیه را ببخشند. یکبار(تقریبا دو ماه پیش) مددکار ما به سراغ شاکی رفته بود تا با او صحبت کند. می گفت در را زدم و یک خانم از پشت در جواب داد: آمدم. چند دقیقه طول کشید تا او برسد و در را باز کند. در باز شد و من چشمم به رو برو بود تا با کسی که در را باز کرده سلام علیکی بکنم. اما دیدم صدا از پایین می آید! به زمین نگاه کردم و دیدم یک خانمی است که کشان کشان روی زمین، خود را به در رسانده است. آن روز باران می آمد و آن زن که خود را روی زمین کشانده بود لباس هایش خیس و گلی شده بود و این صحنه به واقع مرا منقلب کرد. همسایه ها آمدند، کمک کردند آن خانم را داخل منزل بردیم. وقتی وارد اتاق شدیم دیدیم شوهرش مریض و زمین گیر است. در تصادفی که چند سال پیش رخ داده بود پاهایش فلج شده بود. ما دیه را پرداخت کردیم چون آن خانم و آقا که هر دو زمین گیر بودند واقعا به آن پول نیاز داشتند.

جشن گلریزان در بیست و سوم تیرماه مصادف با 16 رمضان، بعد از افطار در صدرا برگزار خواهد شد.

برخی فکر می کنند کسانی که می خواهند به ستاد دیه کمک کنند، باید پول های میلیونی داشته باشند در حالی که چنین نیست و با تبلیغات و اطلاع رسانی ها و برنامه های تلویزیونی که پخش می شود، مبالغ هر چقدر هم که کم باشد  وقتی یکجا جمع شود مبلغ قابل توجهی خواهد بود.

از اول ماه رمضان تا به امروز با کمک های مردمی که به حساب بانکی ستاد واریز کرده اند 150 میلیون تومان جمع شده است و جالب است بدانید برخی با موبایل فقط 500 تومان واریز کرده اند و این هیچ اشکالی ندارد.

لذا از مردم خواهش می کنیم به این فکر نکنند که ما پول زیادی نداریم. پول هرچقدر هم کم باشد باز به کار می اید. مثلا اهالی یک محل می توانند پول دیه ی یک زندانی را فراهم کنند. ما از مراجع تقلید استفتاء کرده ایم و مردم می توانند ذکات فطریه را نیز در این راه خرج کنند که ما صندوق های ستاد دیه را روز عید فطر در مقابل مصلا قرار خواهیم داد. در این مورد تمامی مراجع اجازه ی این کار را داده اند.

آناج: چقدر پول برای آزادی این زندانیان لازم است؟

سه میلیارد تومان پول لازم است و سه میلیارد تومان نیز از شاکی ها تخفیف خواهیم گرفت (یعنی از آن ها می خواهیم که نصف دیه را ببخشند).